Kiedy w roku 1956 na wody międzynarodowe wypłynął pierwszy kontenerowiec, nikt nie spodziewał się, jak szybko ta forma transportu opanuje świat. Twórcą idei zarówno samego kontenerowca, jak i kontenerów transportowych, jakie znane są dziś, jest Malcolm McLean. Co ciekawe, wpadł na ten pomysł będąc kierowcą ciężarówki – męczyły go dojazdy i tracenie czasu na przeładunek. Pomyślał, że wspaniałym ułatwieniem byłaby możliwość przenoszenia transportu z samochodu-ciężarówki wprost na statek, bez udziału tragarzy i innych osób w porcie.
Nowe oblicze transportu morskiego
I tak oto projekt kierowcy ciężarówki na zawsze zmieniły oblicze transportu morskiego. Kontener towarowy stworzony w latach 50. przez Malcolm McLean właściwie pozostaje standardem aż do dziś. Na początku jego długość wynosiła 33 stopy (następnie została zwiększona do 35 stóp), a szerokość i wysokość 8 stóp. Kluczową zaletą pomysłu Amerykanina była standaryzacja, która przełożyła się na znaczące obniżenie kosztów przewozu towarów. I choć dziś wymiary kontenerów morskich zostały zunifikowane, podstawowa zasada jest utrzymana – “skrzynki” muszą być standaryzowane.
Słowo klucz: standard
Unifikacja rozmiarów kontenerów do przewozu towarów sprawiła, że transport jest efektywniejszy, prostszy i tańszy niż dawniej. Wymiary kontenerów morskich oraz ich masę określa międzynarodowa norma ISO 668 Series 1 freight containers – Classification, dimensions and ratings. Jej pierwsza wersja została opublikowana zaledwie 12 lat po pierwszym rejsie kontenerowca Malcolma McLeana, czyli w roku 1968. Od tego czasu była wielokrotnie modyfikowana i uzupełniana o nowe pozycje.
W obecnie obowiązującym wydaniu normy można znaleźć nie tylko szczegółowo rozpisane wymiary i wagi kontenerów, ale również ich międzynarodowe oznaczenia. Jest to kolejnym ułatwieniem w transporcie – na każdym etapie łańcucha dostaw wiadomo bez żadnych wątpliwości, jakiej wielkości ładunek jest przewożony. Upraszcza to planowanie, wycenianie i magazynowanie towarów.
Podstawowe rozmiary kontenerów
Obecnie najpopularniejszym podziałem kontenerów ze względu na ich wymiary jest ten na kontenery 20 i 40 stopowe oraz na te standardowej wysokości i wersje HC, czyli high cube. W codziennej pracy osób zajmujących się szeroko rozumianą logistyką są określenia dwudziestka oraz czterdziestka odnoszące się właśnie do długości kontenerów. Bierze się to stąd, że obiekty o długości 20 i 40 stóp stanowią zdecydowaną większość wszystkich rodzajów kontenerów znajdujących się w użyciu.
Poniższa tabela prezentuje zestawienie najpopularniejszych rozmiarów. Koniecznie należy zwrócić uwagę na fakt, że długość kontenera 40ft została dobrana w taki sposób, by dało się umieścić na nim (lub też pod nim) dwa kontenery 20ft przy zachowaniu odpowiedniego odstępu (3 cale).
| Nazwa | Długość x Szerokość x Wysokość | Kubatura |
| 20ft (20 stopowy) | 20ft x 8 ft x ft 8,6 in 6,1m x 2,4m x 2,6m |
~33m3 |
| 40 ft (40 stopowy) | 40ft x 8 ft x ft 8,6 in 12,2m x 2,4m x 2,6m |
~66,9m3 |
| 40 ft HC (40 stopowy high cube) | 40ft x 8 ft x ft 9,6 in 12,2m x 2,4m x 2,9m |
~76m3 |
Waga i ładowność kontenerów
Ważnym parametrem związanym z wymiarami kontenerów jest ich masa własna, jak i ładowność. Każda jednostka transportowa, morska, lądowa i powietrzna, ma jasno ustalone maksymalne obciążenie, dlatego bardzo istotne jest precyzyjne podawanie masy samych kontenerów. A ta może być różna, nawet dla kontenerów tej samej wielkości. Rozbieżności wynikają z materiałów stosowanych przez poszczególnych producentów, a także tego, w jakie zabezpieczenia kontenery są wyposażone. Każdy dodatkowy element, taki jak na przykład skobel zabezpieczający, to ekstra kilogramy, które muszą uwzględnione w finalnej masie kontenera. Informacje te są umieszczane zwyczajowo na drzwiach, a są to:
- masa brutto (max. gross), czyli maksymalna całkowita masa kontenera wraz z ładunkiem;
- masa własna (tare), czyli masa własna pustego kontenera.
Dodatkową informacją, którą pokazuje się na kontenerze, jest jego ładowność określana też niejednokrotnie jako nośność (payload). Jest po prostu maksymalna masa ładunku, jaki może zostać załadowany do danego kontenera.
Inne przeznaczenie, inne wymiary kontenerów
Kontenery od czasów powstania, przeszły wiele ewolucji, a ich wykorzystanie w dzisiejszym świecie jest dużo szersze niż transport. Są one magazynami, biurami, punktami usługowymi, a nawet szpitalami czy hotelami. Wymiary obiektów kontenerowych przeznaczonych do celów innych niż przewóz towarów nie są ustandaryzowane. Producenci projektują rozmiary swoich produktów w sposób najbardziej dla siebie optymalny lub dopasowują je do indywidualnych potrzeb klientów.
Popularne kontenery-pawilony zaczynają się od metrażu 6 m2, a kończą na ponad 15. Warto pamiętać, że jedną z głównych zalet konstrukcji kontenerowych jest możliwość łatwego ich łączenia w większe obiekty. Dlatego nie ma potrzeby tworzenia rozbudowanej gamy rozmiarów – modułowość sprawia, że wystarczą 3 ustandaryzowane “boksy”, aby móc stworzyć biuro, magazyn lub inny budynek o praktycznie dowolnych wymiarach.
Rozmiary kontenerów – Ultramodula